Alle cultuur ontstaat in spel

Johan Huizinga stelt dit in Homo Ludens. Ludisch spel is niet  historisch, technisch,  wiskundig, wetenschappelijk, kunstzinnig te vangen. Immers het glipt eruit weg, speelt ermee en toont aan dat er meer mogelijkheden zijn dan het ene toevallig nu ontstane.  Alles dat ontstaat wordt verschillend  beleefd en gewaardeerd. Religie – levenswijze – milieu – tijd en plaats beïnvloeden ons. Als je de eigen wereld te buiten gaat, is communiceren vaak jongleren. Spelenderwijs vermoedend onderzoeken (zodat je eenvoudig weer iets uit kunt gummen als het niet goed overkomt), is dan aan te raden. Ook onze cultuur is voortdurend in ontwikkeling. Dromen – toeval – te gekke ideeën  leiden tot halve woorden – onmogelijke daden – spanning – samenspel. Daarvoor open staan en daarin meespelen wordt vanieder van ons gevraagd.

Cultuur  volgt de natuurwet: panta rhei.  Dus geen onderwijs dat slechts overdraagt wat er aan het heden vooraf ging. Maar onderwijs dat uitdaagt tot zorgen voor de toekomst. Onderwijs dat prioriteit geeft aan het creërend vermogen, het verwerken van emoties en het ontdekken van wat iemand echt wil! Voelen is immers veel meer dan emotie en wilskracht overwint drift en dwang. Spel is daarvoor, naast reflectie de aangewezen weg.  Informatie bronnen zijn digitaal beschikbaar en houdbaarheidsdata daarvan zijn snel verlopen. Speel er dus mee en behoud eruit wat je van pas komt. Als  ieders oorspronkelijke mogelijkheden mogen voortbestaan, vernieuwen zij het verleden voor heden en toekomst.  Cultuureducatie zorgt dan mede voor beschaving, schaaft scherpe randjes af. Educatie als bewustwording van ieders  competenties.

Cultuur is voortdurend in beweging zijnde
vormgegeven verbeelding,
waaraan we betekenis geven.

Deze definitie leidt tot een driedeling.

  • Verbeelding komt voor de een via beelden. Voor de ander via begrippen. Voor weer anderen via klank en beweging.
  • Vorm ontstaat door ambachten en technieken. Hiervoor gebruik je wetenschappelijke en kunstzinnige instrumenten. Samenspel speelt altijd mee. Samenspel kan zowel beeldend, dansant, literair zijn als muzikaal, theatraal of woordelijk. Via een van de talen gaan we een vormgegeven verbeelding binnen. Ze laten ons deze in meerdere of mindere mate, aanvoelen – doorgronden – begrijpen.
  • Betekenis geven eraan, gebeurt via benoemen en analyseren. Vervolgens leidt het via interpreteren tot voortschrijdend inzicht.

Zoals een steentje kringen in water veroorzaakt

Spel creëert als een steentje in het water een proces waarin onbewuste bronnen het bewustzijn verrijken.  Zoals jij jezelf iets hoort zeggen, dat je tevoren niet wist. Jezelf adequaat ziet handelen, zonder dat je bedacht had dit te gaan doen. Evenzo improviseer je met wat zich aandient. Het ludische wijst je de weg als je erin gelooft en experimenteert, ook al weet je het niet. Hierdoor ontwaakt een vermoeden van inzicht en verrijk je het bestaande. Mogelijkheden dijen uit als kringen in water en verruimen je wereld, doordat je verbanden ontdekt en inzichten zich ontvouwen.

De kringen:
  • In den beginne was er spel omgeven door imaginatie, inspiratie, intuïtie.
  • Spel is expressie in lichaamstaal waaraan we later betekenis geven.
  • Werkelijk communiceren wordt mogelijk door onze kerncompetenties.
  • Cultuur is voortdurend in beweging zijnde vormgegeven verbeelding, waaraan we betekenis geven.
  • Inclusieve Leerfases betrekken je met huid en haar, hart en ziel erbij.
  • Ludische Begeleidingskwaliteiten helpen je “het zelf te kunnen doen“.
  • Het Ludische laat ervaren dat alles met alles samenhangt en niets te scheiden is.
  • Flow ervaringen laten grenzen vervagen tussen bewust – onbewust.

Dankzij het ludische

De film brengt beknopt het proces in beeld van Ludische Pedagogie.  In deze en volgende pagina’s lees je over iedere kring en hun samenhang: natuur en cultuur (3e en 4e kring), leerfases en begeleiding (5e en 6e kring), spel en condities om echt spelend te leren (7e en 8e kring).  Zie Spelen vanuit verbeelding.eu en  Spelen is de Kunst  voor praktische handreikingen.

Cultuur (1e en 2e kring)  is voortdurend in ontwikkeling.
Immers we experimenteren met onze ideeën in beweging, klank, beeld en woord.
Daardoor krijgen onze ideeën vorm en kunnen we er betekenis aan geven.

3e kring
4e kring
5e kring
6e kring
7e kring
8e kring

Kerncompetenties van de mens
Kernkwaliteiten van de cultuur
Inclusieve leerfases
Begeleidingskwaliteiten
Homo Ludens
Levenskunst

Tot in de waterwolf in Nijmegen

Ubbergen, update winter 2022