Het eerste duo: nature en nurture vormen de basis. Immers de mens ontwikkelt zich in een cultuur. Vorming en onderwijs bereiden en begeleiden jongeren hierin. Echter dat gebeurt te eenzijdig. Immers het denken en weten overheerst de vorming en het accent ligt zwaar op het verleden. LuPe attendeert op de plicht jongeren zichzelf te laten ontdekken en beseffen. Hiervoor is niet alleen vorming van het denken, maar eveneens van het voelen en willen van cruciaal belang.
De mens en haar kerncompetenties.
Je komt met vijf kerncompetenties ter wereld en ontwikkelt deze zodanig dat ze jou een leven lang ten dienste staan. Slechts in onderlinge balans realiseren zintuiglijke –, motorische -, sociaal emotionele – , cognitieve – en creatieve kerncompetenties een menswaardig bestaan.
De terreinen waarop een mens competent is, zijn zeer verschillend.
- In de kunstwereld gooien de zintuigen,
- In de sportwereld de motorische capaciteiten hoge ogen.
- Je vriendenkring waardeert sociaal-emotionele vaardigheden.
- Het werk vraagt vooral cognitieve en creatieve deskundigheden.
- Levenskunst draait om het samenbrengen van alle vijf competenties.
Competente mensen handelen vanuit een authentiek contact met innerlijke verbeelding en uiterlijke werkelijkheid. Vanuit een gezond gevoel van eigenwaarde en zelfkritiek. Competente mensen kennen de eigen mogelijkheden en grenzen. Of dit nu is van hun eigenschappen, kwaliteiten of vaardigheden. Hierdoor slaan ze bruggen tussen zichzelf en de ander. Tussen voelen en willen, willen en denken. Tussen droom en daad, subjectiviteit en realiteit. De beleving van de realiteit is subjectief. Dit veroorzaakt dat we onderling verschillen in waarden en normen. Eveneens verschillen we in waardering van eigenschappen en vaardigheden.
De vijf kerncompetenties maken een ontwikkelingsweg mogelijk.
Een ontwikkelingsweg van spontaan kunnen. Via leren kennen van hoe iets beter of anders kan. Naar kunde waarin het kunnen tot een ambacht uitgroeit. Tenslotte ontstaat er voor wie verder gaat in het verfijnen van de vorm, kunst. Dit kan zowel in rekenen, zingen, timmeren, de weg vinden of communiceren met andersdenkenden. Doe wat je kan en ontdek je behoefte aan kennis. Maak je die vervolgens al doende je eigen. Door herhalende toepassing ontstaat ambachtelijk vermogen. Intentioneel doorwerkend vanuit jouw kijk, creëer je jouw kunst. De volgorde kan ook anders wellicht. Er zijn immers beschouwers, denkers, doeners, beslissers (Kolb). Je herneemt in jouw volgorde. Daardoor kom je steeds op een hoger plan. Voor spelvormen en tips kun je spelenvanuitverbeelding.eu en spelenisdekunst.eu raadplegen.
De cultuur en haar kernelementen.
De wereld kent vele culturen. Iedere cultuur kreeg en krijgt haar vorm dankzij vijf kernelementen. Dit kan als volgt. Dankzij verbeelding schep jij toekomstvisioenen. Dankzij allerlei instrumenten realiseer jij er enkele. In samenspel kom je tot onderlinge afstemming en wederzijdse verrijking. Hierdoor verfijn je de vormgeving van je bestaan. Je komt meer in harmonie met je omgeving. Dankzij voortschrijdende inzichten evolueer je verder. Er ontstaan nieuwe toekomstvisioenen.
De vijf kernelementen
- Dankzij verbeelding stel jij je informatie uit andere werelden voor. Dit doe je door innerlijke beelden vanuit ervaring en overtuiging. Zij vullen je informatie in en kleuren het onbekende.
- Met fysieke spel (instrument) schets je wat jij je verbeeldt. Hierdoor komt op de werkvloer je verbeelding in beweging. Dat leidt tot beleven van hetgeen jij je voorstelde. Je stelt je voorstelling bij. Met als gevolg dat je expressief vermogen ofwel uitdrukkingsvaardigheid zich ontwikkelt.
- Vervolgens onderzoek je in samenspel met medespelers en experimenteer je. Hierdoor komt ieder tot echte ervaringen en onderzoek: wat breng je bij anderen teweeg en zij bij jou?
- Door vormgeven leg je accent op wat voor jou van belang is. Hierdoor versterkt je besef van wat je doet en stem je beter af op de ander.
- Tot slot geef je betekenis. Dit kan tijdens een speel- leer- werkproces of in reflectie erna. Er ontstaat voortschrijdend inzicht. Je beseft vanuit eigen perspectief te kijken, luisteren en te denken.
Deze vijf dagen je uit tot ontwikkeling.
Vanuit het waarnemen ontstaat behoefte het zelf te doen. Je wilt het goed doen en daarom train je. Dit leidt tot imiteren zodat je inzicht krijgt in mogelijkheden en belemmeringen. Vervolgens ga je vanuit verworven inzicht experimenteren: kan het anders? Hoe breng ik een eigen accent, vorm of kleur aan? Ten slotte kom je tot het produceren van een variatie.
Als je in een leerproces tijd en ruimte biedt aan trainen, imiteren, experimenteren en produceren, groeit de kwaliteit. Tijd om betrokken te raken en discipline om door te zetten. Maar ook ruimte om vallend en opstaand sociaal emotioneel te evolueren tot een flexibel medemens. Afhankelijk van motivatie en interesse, kies je jouw weg. Voor de een is imiteren voldoende, de andere experimenteert liever en geniet van het nieuwe dat ontstaat.
Hulpbronnen
Op spelenvanuitverbeelding.eu zijn de spelvormen en tips geordend naar spelintroducties, speltrainingen, spelsituaties, spelpresentaties en spelafrondingen. Op spelenisdekunst.eu naar de vijf kernkwaliteiten van cultuur.
Ubbergen, update winter 2020