Moed om

  • niet te weten en toch op weg te gaan met Winny the Poeh;
  • creatief te zijn en te verblijven in het niet weten totdat het inzicht je toe valt;
  • een bestaan durven leven van vallen en opstaan,  proberen en uitgummen, zoals Michel de Montaigne.

Omdat ik de toevalligheden niet kan sturen, stuur ik mezelf
en richt ik me ernaar als zij zich niet naar mij richten.
Michel de Montaigne

Kunst om de Levenskunst

Een ontwikkeling in levenskunst is geen gebaand pad. Noch eenrichtingsverkeer. Je baant je eigen weg. Soms is terugkeren naar eerder uitdagend. Op iedere splitsing van je ontwikkelingsweg kun je meerdere kanten op. Je kan van het pad afwijken en  dwalen door een oerwoud dat zijn vruchten (inzichten) afwerpt. Doordat je herrijst uit een moeras (emoties) of ontwaakt (wilskracht) uit een staren in de verte. De natuur is niet lineair, persoonlijke ontwikkeling is niet te kanaliseren. Welke weg wil jij bewandelen, hernemen, verleggen? Een omweg is vaak vruchtbaar.

Kunnen – kennen – kunde – kunst

LuPe ziet een ontwikkeling van kunnen via kennen en kunde naar kunst.  Richtingaanwijzers geven  een richting. Maar besef altijd dat een richtingaanwijzer slechts aanwijst. Hij komt er zelf nooit. Hij staat immers op een plek in het verleden. Fijn als iets  gedurende de dag hem nog wel in herinnering roept. Soms wordt hij totaal vergeten omdat er boeiende vergezichten ontstaan. De ontwikkelingsrichtingen hieronder voor 4 tot 24 jarigen zijn betrekkelijk. Ze willen je tot denken aanzetten. Loop je er warm voor ? Gebruik ze! Ga eraan voorbij als ze belemmeren! Mooi als je eigenwijs een windrichting aanbiedt. Prima als je vruchtbaar laveert op tegenwind van alle dagdagelijkse perikelen. Ga samen op weg zolang er wederzijds respect is voor eigenheid, tempo, keuze en richting van ieder.

Meanderen

                Soms meandert de rivier zo sterk dat het wel lijkt of ze terugkomt bij een eerdere plek.
                Soms breekt de bedding door en neemt het water een kortere weg.

Uit bronnen stroomt inzicht samen. Evenals een rivier, maakt ontwikkeling vele bochten. Nu eens lijkt er een terugval, stagneert een ontwikkeling. Soms herhaalt zich eenzelfde uitdaging. Dan ineens komt er onverwacht een doorbraak. De ontwikkeling ging  als het ware ondergronds door. LuPe brengt enige ordening aan opdat jij gevoel voor richting krijgt.

Bewustwording

Bewustwording vraagt voortdurend  aandacht. Elke kleine aanleiding biedt oefenstof. Baby s kun je al leren kiezen uit speelgoed. En ja kiezen heeft gevolgen. Het andere speelgoed verdwijnt. Jong geleerd dat het ene sneuvelt om het andere te realiseren, komt hen later zeker van pas. Het leven vraagt voortdurend om keuzes, want mogelijkheden blijven opborrelen. De ene keer bewandelen een jongere los van erkenning  een eigen levenspad. Natuurlijk openstaand voor kritische kanttekeningen. Een ander keer heeft z/hij bevestiging nodig om door te zetten.

Globale leeftijdsindicatie

Jij ontwikkelt je vanuit iets spontaan kunnen. Via kennen – ambachtelijke kunde kom je tot kunst. Bijvoorbeeld een kind treedt open en spontaan de ander tegemoet. Naarmate het opgroeit, ervaart het vaker onaangename reacties. Door het kind te leren onderscheid te maken, help je het. Leer het de ander goed te observeren en de atmosfeer te voelen. Laat het vooral luisteren naar eigen intuïtie. Leer het ook dat sommige mensen bang zijn van openheid en spontaan zijn. Dat anderen wel zeggen eerlijkheid te willen, maar het niet echt menen.  Ze willen het niet horen en veroordelen daarom het kind. In onderstaande schetst LuPe wat idealiter haalbare kwaliteiten zijn. Soms zijn ze niet voor ieder bereikbaar. Niet altijd zijn ze te realiseren.

Kinderen

Verbeelden
Fantaseren.
Stellen zich voor wat ze horen, lezen of verzinnen.
Vullen een woordbegrip aan met beelden, belevingen en ervaringen.
Onderscheiden spel en werkelijkheid. Soms help je hen hierbij.

Vorm
Zijn zich soms van hun fysiek bewust in het leven van alledag.
Zijn redelijk vrij in hun alledaags bewegen en spreken.

Betekenis
Geven aan iets een betekenis.
Staan open voor nieuwe werelden.
Bedenken voor abstracte informatie concrete voorbeelden.
Bevragen informatie.
Interpreteren omgangscodes en bevragen ze.

Levenskunst
Denken   Ontdekken het zelf denken.
Voelen     Komen enigszins los van driften en emoties.
Willen     Leren kiezen.
Spelen/werken samen en respecteren elkaars wijze van presenteren.
Ondernemen vanuit eigen voorkeuren.

Jongeren
(de vorige +) :

Verbeelden
Vergroten voorstelling- en inlevingsvermogen.
Gebruiken verbeelding  om voorbij het redeneren te komen.

Vorm
Hanteren fysiek bewustzijn in het leven van alledag (your imago is  your best amigo).
Nemen waar en geven betekenis aan fysieke standpunten, non verbaal gedrag, zegswijze, stemkleur/kracht/toon.
Roepen informatie in concrete beelden tot leven  (zien/ervaren wat je weet).

Betekenis
Interpreteren expressie van anderen.
Onderscheiden het  reageren  vanuit zichzelf of vanuit rol.
Bevragen het communiceren – samenwerken, geven opbouwende feedback en respecteren elkaar.
Herkennen het situationeel bepaalde van communicatie en hanteren dit bij tijde bewust.
Bevragen, interpreteren, verwerken informatie.
Bedenken  alternatieven en reiken ideeën aan.

Levenskunst
Denken   Behouden het vermogen zelf te denken.
Voelen     Relativeren enigszins eigen emoties en voelen emoties van anderen aan.
Willen     Maken keuzes en hanteren de consequenties ervan.
Onderscheiden spel en werkelijkheid in media.
Beseffen dat betekenisgeven een persoonlijk kleur impliceert.
Respecteren vreemde werelden, interpretaties, ideeën, actiepogingen.
Gaan  op weg vanuit het eigen betekenis – en vorm geven aan hun verbeelding en voorstellingen.

Jong adolescenten
(de vorige +) :

Verbeelden
Vergroten het voorstelling- en inlevingsvermogen aangaande abstracte informatie.
Relateren waarnemingen aan contexten en [h]erkennen  daarmee  subjectiviteit van diverse bronnen.

Vorm
Nuanceren en verfijnen hun vormtaal.
Specialiseren zich in een vormtaal naar keuze.

Betekenis
Erkennen elkaars kwaliteiten binnen een samenwerkingsproces.
Reflecteren op eigen spel, samenspel, samenwerking, taakverdeling.
Plaatsen vraagtekens bij eigen definiëringen, interpretaties, waarnemingen.
Concluderen vanuit verworven inzichten.

Levenskunst
Denken   Denken kritisch en doorzien eigen (en ieders) subjectiviteit erin.
Voelen     Hanteren opkomende driften en verlangens,  doorgronden emoties van zichzelf en anderen.
Willen     Kiezen richting qua studie en/of werk.
Zijn in zekere mate vrij in het alledaagse bewegen en spreken.
Geven feedback vanuit ik boodschappen en zetten ontvangen feedback in ter verbetering van eerdere actie.
Gaan  op weg vanuit het eigen betekenis en vorm geven aan hun verbeelding en voorstellingen.

Volwassenen jong en oud
(de vorige +) :

Verbeelden
Staan open voor onbekende werelden.
Schetsen voorstellingsbeelden bij begrippen en beseffen daardoor de impact van hun weten.
Bekijken  situaties vanuit een grotere context en maken onderscheid tussen waarnemen en interpreteren.

Vorm
Zijn zich fysiek bewust van hun bewegen en spreken in het leven van  alledag.

Betekenis
Erkennen relaties  tussen interpretatie en eerdere beleving, ervaring.
Ontwikkelen  adequate acties en reacties op basis van verworven inzicht.

Levenskunst
Denken   Respecteren anders denkenden en gunnen hen daarin vrijheid.
Voelen     Relateren emoties aan (on)vervulde behoeften en projecties.
Willen     Hanteren de consequenties van hun keuzes.
Ontwikkelen zich tot communicatieve jongvolwassenen, die problemen hanteren als uitdagingen.
Vervolgen hun weg vanuit het eigen betekenis en vorm geven aan hun verbeelding en voorstellingen.

Ubbergen, update winter 2022