Spel opent toegangspoorten tot het voor – onder – en bovenbewuste. Daar spelenderwijs vertrouwd mee worden, verruimt je blik – je informatiekanalen – je levensmoed.
Dus spel is een prima tegenhanger of aanvulling op logica, redeneren, bewijzen leveren etc. De samenleving heeft er zeker baat bij, niet alleen om de loopgraven van gelijk krijgen te dichten. Ook om het toeval een handje te helpen als iets je te binnen schiet, bij je opkomt, je overkomt. Want is dat toevallig of sta jij open voor wat je toe valt?

Het toeval bracht me bij Huis Wylerberg. Ik probeerde vanuit een intuitieve herkennen van Otto Bartning motieven, deze te doorgronden. Dit om zowel zijn intenties met Kristabau als mijn bedoelingen met LuPe te kunnen verhelderen. Hij reikte me de cruciale sleutel aan die toegang gaf tot de wezenlijke waarde van Ludisch Spel: De ongeboren gedachte, nog door godenbloed gevoed, nog niet door woorden begrensd, nog niet tot daden verhard.

Hoe kan ik verklanken, waarvoor geen  woorden bestaan als ik open sta voor het vreemde onbekende? Bartning deed pracht pogingen in zijn Erde Geliebte. Dagboek van een wereldreis die hij als jongeling (19/20jr) ondernam en als oudere man zijn publiek gunde (1955):

Wat niet te zeggen is
  • Het wezenlijk kwam, zoals altijd als een niets. (Blz 28)
  • Vandaag wist ik allerlei slimme dingen tegen mezelf te zeggen om me te troosten.  Zoiets als dat het “Nee” slechts de binnenkant is van dezelfde ronde schaal die een en al “Ja” is aan de buitenkant. (Blz 171)  
Denken zonder woorden 
  • Mijn ogen vielen dicht en ik bedacht, nee veel inniger dan denken was het, dit ademend doorstroomd zijn van gezichten, die in elkaar overvloeiden en elkaar duidden…..  (Blz 357)
  • Want je moet weten dat ik (als kind) een koning was of veel meer een soort van God in een groot oud Rijk, met veel wezens en vooral dieren. Die ik bewegen en stem moest geven of waarvoor ik bromde – maar wel zachtjes zodat niemand ons in de gaten kreeg. En mij, de koning, zo mogelijk met een dom „Handen wassen“ of „Haren kammen “, weg riep. (592)
Kringen onder water
  • Zo ligt wat op het eerste gezicht vaak verborgen blijft, dagen en weken erna wegzinkt uit het bewustzijn, op de bodem van de stroom der vergetelheid …(646)
  • Alsof je worstelt op spiegelgladde waterkringen en terugkeert van onzichtbare oevers, zo bewogen de zinnen .. zich met licht spel en tegenspraak. Elk gezegde dijde breed uit en liep in zichzelf terug als tegenspraak. Tussen beide waterkringen bleef het kale weifelende wezen reflecterend achter, nauwelijks bewogen door de beweging en tegenstroom van de golven. (705)

Het hangt in de lucht

Bartning daagde me uit me diepgaand te verdiepen in kristallen en kristallijn leven. In die zoektocht kwam ik op het spoor van Masuro Emoto. Onlangs kreeg ik  zijn Het leven van water cadeau: alles is vibratie. Spelers zijn gevoelig voor intuïtie, impulsen, imaginatie ofwel wat er in de lucht hangt. Vandaaruit impoviseren ze en verrijken ze  zichzelf en anderen. Improviseren staat voor mij hoog in het vaandel,  vrijheid van denken en doen lokt nog steeds. Maar hoe ontstaat improvisatie talent en kun je het trainen? Ik ondernam allerlei pogingen, de zes kleine piramiden, waarin ik een en ander onderbouwde, groeiden uit tot de Ludische Piramide. Geen zorgen om een ontwikkelingsweg die komt wel achter LuPe aan, zou Winnie de Poeh zeggen.

Klank vertelt je meer dan woorden

Woorden kunnen pijn doen en lang na klinken, soms hebben ze voor andere een zwaardere betekenis dan voor de spreker zelf. In djabbertalk ofwel fantasietaal je emoties leren uiten, is daarom zeer welkom. Met een scheldwoord als Rododendron dendert de kwaadheid het lijf uit en is er niemand bezeerd. Ook als je ergens helemaal vol van bent en er eigenlijk geen woorden voor hebt, is het heerlijk. In beeldend spel kan je jouw enthousiasme of intens grote zorgen uiten zonder allerlei interpretaties van anderen. Je voorkomt zo oordelen van je overdrijft, je ziet ze vliegen. De basistrillingen van vormgeving en verklanking kunnen ze zien en horen. Over verbeelding, verklanking, verwoording kunnen ze niet oordelen. Wie met je resoneert is misschien wel een compagnon, zo lees ik Emoto.

Beeldende taal die tot je verbeelding spreekt.

In 1983 wees een Indiaans Grootmoeder en professor in de pedagogie mij op de onverantwoorde grote abstractie van onze taal. Hun indianentalen schilderen je voor ogen wat besproken wordt, waardoor je betrokken luistert, ziet en verantwoordelijkheid neemt. Woorden schieten vaak te kort. Een mango proeven kan iedereen, maar wie kan haar smaak beschrijven ?

Mag ik het laten zien, ik kan het niet uitleggen (kind van 14 jaar)

Kunnen we

  • van expressie (20e eeuw) komen tot communicatie in de 21e eeuw? **
  • leren hoe onze non verbale taal vibreert en helder resoneert  met hetgeen we communiceren?
  • leren hoe we onze taal zuiveren tot kristal heldere klanken?
  • resoneren met alle vibraties die onze cultuur en wijzelf uitzenden?
  • onze vibraties afstemmen op die van  natuur  en kosmos?

** Akademie voor Expressie door Woord en Gebaar (Utrecht 1951 1e opleiding docent drama)
Akademie voor Ekpressie en Kommunikatie (Leeuwarden 1979)
Docent theateropleiding?

LuPe – Ludische Pedagogie

LuPe is de samentrekking van Ludische Pedagogie en verwijst naar de wolf. De wolf werd als eerste dier door de mens gedomesticeerd. Zij vraagt nu op haar beurt ons de weg terug naar huis te mogen wijzen. Opdat onze rijkdom aan mogelijkheden her ontwaakt na overwoekering door rationaliteit, productiviteit, effectiviteit en logica. We zijn inter-wezens, vertoevend tussen ontwakende inzichten, vage intuïties, daadkrachtige impulsen, verleidelijke inspiratiebronnen en de harde werkelijkheid met haar vaak strategisch verborgen motieven en belangen.

Ubbergen, zomer 2024