Vorming van de mens

De maatschappij schrijft onderwijswetten voor vanuit het maatschappelijk belang dat zij erbij hebben. Wie betaalt, bepaalt helaas en de economie is de actuele heilige afgod. Het consumentisme de duivel. Opvoeding en onderwijs beperken zich daardoor tot bruikbare zaken voor de maatschappij. Ze bekommeren zich minder om vorming van de mens. Ze gaan voorbij aan diens kiemkern die rijke mogelijkheden in zich draagt.
De maatschappij vraagt het onderwijs mensen af te leveren, die

• als product, enige kennis hebben en iets kunnen. Kunde (ambacht) werd minder vereist.
• enige mate getraind zijn, kunnen reproduceren – experimenteren en produceren.
• kunnen analyseren, conceptualiseren, realiseren en reflecteren.

De wereld werd overspoeld door betweterige beleidsmakers, coaches, begeleidingsdiensten. Door onderzoeken, rapporten, toetsen, afvinklijsten.  Gevolgd door bureaucraten die alle ict ontwikkelingen inzetten om nog beter te kunnen controleren en bewijzen. Zij allen verdienen het veelvoudige van hen die het daadwerkelijke werk realiseren. De maatschappij is een kind met een waterhoofd geworden en weet niet meer hoe de handen uit de mouwen te steken.

Het leven   vraagt Homo Ludens  om Homo Sapiens en Homo Faber te vergezellen.

Leven en samenleven op deze aarde vraagt veel van iedereen, het vraagt om

• waarnemen, gewaarworden, expressie, communicatie, reflectie
• een open speelse houding en verhouding tot alles om je heen
• bewustwording, zelfbeeld en begrip, heldere sturing, respect, zelfvertrouwen
• ludisch spel met alles dat voorhanden is om te ontdekken, ervaren en van binnenuit te kennen
• vanuit verschillende standpunten te reflecteren op hetgeen zich voordoet.
• kwalitatieve persoonlijke begeleiding tijdens je levensweg
• rijk opgeleide vrije begeleiders, vertrouwd met veranderingen
• een ontwaken van ieders persoonlijke verantwoordelijkheid tot een leven lang leren.

De tijd van verworven kennis overdragen, zonder daadkracht, lijkt voorbij.

Denken, praten, lezen, rekenen, schrijven, adviseren, controleren en turven mobiliseren onvoldoende daadkracht. Steeds meer jongeren vragen zich af wat de waarde is van dit al.  Ze weten zich geen raad met hun behoeften en dromen. Waarom zich inzetten voor een maatschappij, die niet ten dienste is van hen ? Blijven dubbelop verdienende en vaak onervaren beleidmakers het voor hen bepalen? Met als uitvoerders: communicatie deskundigen, betweterige bemoeials, schoonschip makende interim managers?

De gehoorzaamheidscultuur * bracht slachtofferschap en wijzen naar de ander als oorzaak met zich mee. Het christendom dat verbeelding en scheppen verbood* , zorgde voor afhankelijkheid van machthebbers. De eigen verantwoordelijkheid raakte verward en verzwakt. Het materialisme, consumentisme en de verleidingskunst vervingen het idealisme en de soberheid. Nog steeds gehoorzamen de meesten, maar dan nu de commercie.

Hoe kun je als pedagoog jongeren het best begeleiden?

De huidige onvruchtbare afvinkcultuur, de wervelwind van ontwikkelingen, de waanzinnige digitale mogelijkheden. Ze vragen een andere aanpak, een balanceervermogen tussen

• jezelf trouw zijn en de samenleving dienen,
• geloven in wetenschap en in spiritueel bewustzijn
• de onzekerheden die het leven met zich meebrengt
• willen – denken – voelen – handelen
• woorden – beelden – klanken – ritmes in allerlei talen en culturen

Als je tekent – zie je meer.
Zing je, dan hoor en voel je beter wat je zegt.
Als je danst – ervaar je meer.
Speel je, dan besef je wat je tussen de regels door of al handelend, bewegend zegt.

Opdat ieder zich ontwikkelt van expressie naar communicatie, van solo naar samen. Van ego naar jezelf zijn, van eigen belang naar gezamenlijk belang. Een samenleven waarin ieder zelf verantwoordelijkheid draagt. Zich verantwoordelijk voelt voor hetgeen z/hij zegt, doet en laat.

Omdat ik de toevalligheden niet kan sturen, stuur ik mezelf
en richt ik me ernaar als zij zich niet naar mij richten. 

Michel de Montaigne

*  Dorothe Sölle: Fantasie en gehoorzaamheid 1970

Ontstaansgeschiedenis van LuPe.

Ubbergen, update lente 2024